Πολύ συχνά αναλυτές και πολιτικοί συγκρίνουν τον β παγκόσμιο πόλεμο με την πανδημία Covid -19.
Η λέξη πόλεμος αναφέρεται από τους πολιτικούς πολλές φορές γιατί αυτό είναι πιο αρεστή στους ακροατές τους και έχει αποδειχθεί πως τραβάει την προσοχή τους.
Ομοιότητες και διαφορές υπάρχουν αρκετές, όμως στη σύγκριση αυτή θεωρούμε πως οι διαφορές είναι περισσότερες από τις ομοιότητες.
Και στις δύο περιπτώσεις όλες οι κυβερνήσεις "έπεσαν" πάνω από τα συγκεκριμένα μεμονωμένα προβλήματα είτε των παγκοσμίων πολέμων είτε τώρα στις μέρες της πανδημίας του Covid-19. Ταυτόχρονα είδαμε κράτη και κυβερνήσεις να αποκτούν μεγαλύτερες εξουσίες για να λύσουν τα συγκεκριμένα αυτά προβλήματα.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές και κάποιες από αυτές επισημαίνονται και στην ανάλυση του capital economics.
Και στις δύο περιπτώσεις η γεωργία και κτηνοτροφία των χωρών παρήγαγε στα επίπεδα του εφικτού ώστε να μπορέσουν οι χώρες να καλύψουν τις ανάγκες διατροφής των πληθυσμών τους. Στη διάρκεια των πολέμων η παραγωγική δυνατότητα μειώθηκε λόγω έλλειψης πόρων αλλά και του ίδιου του πολέμου, με τις οδυνηρές συνέπειες του υποσιτισμού για πολλές χώρες, σε αντίθεση με την περίπτωση της πανδημίας όπου δεν εντοπίστηκαν τέτοια προβλήματα. Ωστόσο τα αποθέματα τροφίμων και η αντιμετώπιση κρίσης επάρκειας αγαθών ήταν και είναι στις πρώτες θέσεις στις ατζέντες των υπουργών γεωργίας των ευρωπαϊκών χωρών και όχι μόνο.
Πρώτη και σημαντική διαφορά είναι ότι σε έναν παγκόσμιο πόλεμο υπάρχουν καταστροφικές συνέπειες για τις οικονομίες που συμμετέχουν σε αυτόν. Στην περίπτωση του Covid-19 δεν είχαμε καταστροφές αλλά είχαμε πάγωμα όλης της οικονομικής δραστηριότητας και γενικότερα πάγωμα όλων των παραγωγικών διαδικασιών με σκοπό τον περιορισμό της διάδοσης του ιού. Οι καταστροφικές συνέπειες δε φαίνονται άμεσα όπως στους πολέμους, αλλά "εμφανίζονται" σταδιακά και το μέγεθος αυτών είναι άμεσα εξαρτώμενες από το χρονικό διάστημα που οικονομίες παραμένουν "παγωμένες".
Μία μεγάλη επίσης διαφορά που επισημαίνεται, είναι ότι μετά από κάθε πόλεμο παρατηρούνται πληθωριστικές τάσεις, αφού οι περιορισμοί στην προσφορά των προϊόντων, αυξάνουν σημαντικά τις τιμές των αυτών. Στην περίπτωση της πανδημίας σε γενικές γραμμές δεν συνέβη αυτό, αντίθετα είδαμε πολλά προϊόντα να πλεονάζουν και η τιμή αυτών να πέφτει σημαντικά. Ένα παράδειγμα πολύ αντιπροσωπευτικό είναι η τιμή του πετρελαίου, η οποία έπεσε σε επίπεδα προηγούμενης δεκαετίας. Έτσι στην πανδημία σε αντίθεση με τις πληθωριστικές τάσεις που παρατηρούμε μετά τους πολέμους, υπάρχει τάση αποπληθωρισμού, ιδιαίτερα όταν η οικονομίες μπουν σε φάση "κανονικότητας".
Μία επίσης σημαντική διαφορά της πανδημίας με τους πολέμους είναι ότι εκτός από τις απώλειες ζώων που έχουμε και στις δύο περιπτώσεις στους πολέμους καταστρέφεται κεφάλαιο. Οι καταστροφές αυτές δημιουργούν προϋποθέσεις μεγαλύτερων επενδύσεων για την αποκατάσταση αυτών των κεφαλαίων. Στην περίπτωση της πανδημίας λόγω της παύσης λειτουργίας της οικονομίας όχι μόνο δεν έχουμε φθορές απεναντίας αυτές περιορίζονται.
Η ανεργία κατά τη διάρκεια των πολέμων όπως είναι φυσικό εκτοξεύεται, εκτός των κλάδων που είναι αναγκασμένοι να παράγουν προϊόντα για την τροφοδοσία της "πολεμικής μηχανής". Μετά το τέλος κάθε παγκόσμιου πολέμου η ανεργία μειώνεται σημαντικά χάριν της ανοικοδόμησης των χωρών. Στην περίπτωση της πανδημίας η ανεργία σε ορισμένες χώρες, μεταξύ αυτών και στις ΗΠΑ ανέβηκε σε επίπεδα υψηλότερα από αυτά του Β΄Παγκοσμίου πολέμου. "Στο υψηλότερο επίπεδο από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εκτινάχθηκε η ανεργία στις ΗΠΑ τον Απρίλιο και διαμορφώθηκε στο 14,7%, ενώ οι θέσεις εργασίας μειώθηκαν κατά 20,5 εκατ. καθώς η πανδημίας έπληξε την οικονομία. Το ποσοστό της ανεργίας εκτινάχθηκε και ξεπέρασε το 10,8% στο οποίο είχε διαμορφωθεί το 1948 - Capital.gr"
Η ανεργία στην περίπτωση της πανδημίας θα αργήσει να επιστρέψει σε επίπεδα προ covid-19 γιατί δεν υπήρξαν καταστροφές κεφαλαίου (παγίων κεφαλαίων) αλλά και λόγω του αποπληθωρισμού, ο οποίος είναι αποδεδειγμένο ότι δρα ανασταλτικά στη μείωση της ανεργίας σε κάθε οικονομία.
Περουλάκης Γιάννης
Γεωπόνος, MBA με ειδίκευση στην Αγροτική Οικονομία
