Η κερδοσκοπία στη βιομηχανία τροφίμων είναι ένα φαινόμενο που έχει επηρεάσει την τιμή και τη διαθεσιμότητα των τροφίμων παγκοσμίως και εννοείται πως δεν είναι μόνο Θεσσαλικό φαινόμενο.
Η αυξανόμενη παγκοσμιοποίηση, η αλλαγή του κλίματος και άλλοι παράγοντες έχουν δημιουργήσει περισσότερες αβεβαιότητες στην παραγωγή και την προμήθεια τροφίμων με αποτέλεσμα οι κερδοσκόποι επωφελούνται από αυτήν την κατάσταση.
Ποιοι παράγοντες ενισχύουν τους κερδοσκόπους σήμερα;
1. Εποχές αβεβαιότητας: Οι κερδοσκόποι εκμεταλλεύονται εποχές αβεβαιότητας όπως η αστάθεια στη γεωργική παραγωγή λόγω καιρικών συνθηκών, επιδημιών, καταναλωτικής ζήτησης και πολιτικών αποφάσεων που επηρεάζουν τις τιμές των τροφίμων. Η αβεβαιότητα δημιουργεί ευκαιρίες για κερδοσκοπία στην αγορά. Τέτοιες καταστάσεις δημιουργούν σήμερα οι πλημμύρες στην περιοχή της Θεσσαλίας και τεράστιες καταστροφές γεωργικές εκτάσεων από τις πυρκαγιές στον Έβρο. Μέσα σε όλα αυτά, δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε και τον πόλεμο που συνεχίζει να υφίσταται μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
2. Απότομη μείωση προσφοράς: Αυτό ακριβώς συνέβη στη Θεσσαλία. Με τις καταστροφές, μέσα σε μία εβδομάδα μειώθηκε απότομα η προσφορά αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, ενώ όσα ήταν εμπορεύσιμα δεν μπορούσαν εύκολα να φτάσουν στους προορισμούς τους λόγω του πλημμυρισμένου οδικού δικτύου. Ξεκάθαρη απόδειξη εκτόξευσης τιμών ήταν οι λαϊκές αγορές της Θεσσαλίας. Ωστόσο, είναι σίγουρο πως θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση σχετικά γρήγορα.
3. Ανεπαρκής διαφάνεια στην αλυσίδα εφοδιασμού: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η έλλειψη διαφάνειας στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων μπορεί να επιτρέπει στους επενδυτές και τους εμπόρους να εκμεταλλευτούν την κατάσταση και να αυξήσουν τις τιμές. Το βλέπουμε να συμβαίνει συχνά και στη χώρα μας. Το κράτος προσπαθεί να περιορίσει αυτά τα φαινόμενα, ωστόσο φαίνεται πως δεν τα καταφέρνει επαρκώς.
4. Κυβερνητικές πολιτικές: Οι κυβερνητικές πολιτικές και ρυθμίσεις μπορούν επίσης να επηρεάσουν την κερδοσκοπία στα τρόφιμα. Αποφάσεις όπως εμπορικοί περιορισμοί, επιδοτήσεις και εξαγωγικοί φόροι μπορούν να επηρεάσουν την προσφορά και τη ζήτηση και να μειώσουν ή να αυξήσουν την κερδοσκοπία.
Η αύξηση των τιμών των τροφίμων μπορεί να επιδεινώσει την κοινωνική ανισότητα καθώς επηρεάζει περισσότερο τα φτωχά νοικοκυριά που δαπανούν μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους σε τρόφιμα. Είναι σημαντικό για τις κυβερνήσεις, τις οργανώσεις και τις επιχειρήσεις να επιδιώκουν τη διασφάλιση της δίκαιης και βιώσιμης πρόσβασης στα τρόφιμα και να παρακολουθούν τις αγορές προκειμένου να προστατεύσουν τους καταναλωτές και τους παραγωγούς.
Προς το παρόν, και μέχρι να ομαλοποιηθεί η κατάσταση στο Θεσσαλικό κάμπο, θα δούμε τέτοια φαινόμενα, παροδικά ή μονιμότερα. Στο μέλλον, η ανάπτυξη βιώσιμων πρακτικών στη γεωργία και η αντιμετώπιση των παραγόντων που ευνοούν την κερδοσκοπία στα τρόφιμα μπορεί να βοηθήσει στη διασφάλιση της σταθερότητας και της προσβασιμότητας των τροφίμων για όλους.
Περουλάκης Ιωάννης
Γεωπόνος Αγροτικής Οικονομίας - MBA,
Σύμβουλος Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας
