Κακοκαιρία Daniel: Η αγροτική παραγωγικότητα στη Θεσσαλία θα επανέλθει… Με τι κόστος;
26 Οκτωβρίου 2023
Η κακοκαιρία Daniel πέρασε και σε λίγες μέρες θα αρχίσουμε να μετράμε τις πληγές που άφησε στη Θεσσαλία.
Οι ζημιές είναι τεράστιες και ανυπολόγιστης αξίας, κάποιοι δε υπολογίζουν πως μόνο για το γεωργικό τομέα θα χρειαστούν περισσότερα από 1 δισ. ευρώ! Ωστόσο, πάντα θα υπάρχει ελπίδα. Σε αυτό το άρθρο θα επικεντρωθούμε στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Τι ζημιές έχουμε;
Γεωργική Γη
Πολλές χιλιάδες στρέμματα πλημμύρησαν, έγιναν χείμαρροι, ενδεχομένων άλλαξαν και μορφολογία. Ενδεχομένως πολλά αγροτεμάχια υποβαθμίστηκαν ποιοτικά - παραγωγικά. Δεν είναι και ό,τι καλύτερο να μένουν πλημμυρισμένα εδάφη για τόσες μέρες και ταυτόχρονα να δέχονται φερτά υλικά. Ωστόσο, με τις κατάλληλες καλλιεργητικές τεχνικές και τη σωστή διαχείριση των εδαφών αυτών με λιπάσματα και άλλα εδαφοβελτιωτικά, με σωστές εναλλαγές καλλιεργειών, κλπ οι εκτάσεις αυτές σταδιακά θα επανέλθουν. Την επόμενη χρονιά, τα πλημμυρισμένα αγροτεμάχια σίγουρα δε θα είναι στο 100% της παραγωγικότητας τους σε σχέση με την πρότερη κατάσταση τους, ωστόσο δεν θα είναι ΜΗ παραγωγικά όπως πολλοί θέλουν να πιστεύουν. Μη ξεχνάτε ότι στη Θεσσαλία οι αγρότες είναι εξαιρετικά έμπειροι στη διαχείριση των εδαφών τους και πολλές φορές οι καλλιεργητικές εργασίες θα λέγαμε πως γίνονται «χειρουργικά».
Γεωργικό Κεφάλαιο
Η πλημμύρα κατέστρεψε πολλών ειδών κεφαλαιουχικά αγαθά των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Εκτός των καλλιεργειών που δεν είχαν συγκομισθεί ακόμα και οι οποίες πνίγηκαν από τα νερά, καταστράφηκαν και αποθήκες με συγκομισμένες παραγωγές εντός αυτών. Αποθήκες με γεωργικά φάρμακα και λιπάσματα τα οποία ενδεχομένως ήταν έτοιμα προς χρήση για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο.
Στο γεωργικό κεφάλαιο δε θα πρέπει να μην υπολογίζουμε και τα δέντρα που έχουν καταστραφεί. Δενδρώδεις καλλιέργειες έχουν κυριολεκτικά ξεπατωθεί ή πνιγεί. Τα δέντρα αποτελούν ξεχωριστό κεφάλαιο για τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και ένα δέντρο από τη φύτευση του μέχρι και το στάδιο της πλήρους παραγωγικότητας του θα πρέπει να περάσουν από 5 έως και 8 έτη, αναλόγως το είδος και την ποικιλία του. Ας ελπίσουμε να μην είναι πολλές αυτές οι περιπτώσεις. Στην κτηνοτροφία ο αριθμός των ζώων που πνίγηκαν είναι αμέτρητος, ενώ είναι αμέτρητες οι σταβλικές μονάδες με όλα τα μηχανήματα εντός αυτών που έχουν πνιγεί!
Εκτός των παραπάνω πολλά είναι και τα γεωργικά μηχανήματα που καταστράφηκαν. Μηχανήματα που χρησιμοποιούν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, μηχανήματα αξίας πολλών χιλιάδων ευρώ τα οποία είχαν αποκτηθεί με επενδυτικά προγράμματα, δάνεια, κλπ, οι υποχρεώσεις των οποίων «τρέχουν». Όλες σχεδόν οι εργασίες στο Θεσσαλικό κάμπο αλλά και στις περισσότερες γεωργικές περιοχές της χώρας γίνονται μηχανικά. Από τη σπορά μέχρι και τη συγκομιδή. Εκτός των παραπάνω αρδευτικά συστήματα και εξοπλισμός (λάστιχα) πολλών χιλιομέτρων έχουν καταστραφεί πλήρως.
Πάντως πολλά είναι τα γεωργικά μηχανήματα τα οποία είναι εξαιρετικά ανθεκτικά στις κακουχίες αυτές, άροτρα, καλλιεργητές, κλπ… ωστόσο δεν είναι και λίγα από αυτά που χείμαρροι τα παρέσυραν με άγνωστη κατεύθυνση. Δεν πρέπει να προσπερνάμε το γεγονός πως πάρα πολλοί αγρότες, σε πολλά θεσσαλικά χωριά, εκτός της γεωργικής επιχείρησης τους, έχουν απωλέσει και τις κατοικίες τους! Κυριολεκτικά δεν έχουν σπίτι να μείνουν!
Γεωργική Εργασία
Οι Θεσσαλοί αγρότες είναι έμπειροι γενικότερα στη διαχείριση των γεωργικών εκτάσεων. Χρειάζονται όμως μηχανήματα και πολλές φορές «χέρια» για να διεκπεραιώσουν όλες αυτές τις απαιτητές εργασίες. Όταν πολλά από τα μηχανήματα τους είναι πλημμυρισμένα ή και κατεστραμμένα και όταν οι εργάτες γης είναι σε έλλειψη δημιουργείται αυτομάτως ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Ωστόσο οι αγρότες, με την εργασία τους και τα εργαλεία τους θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση των ζημιών αυτών… Αυτό είναι θέμα ενός άλλους άρθρου, ωστόσο. Συμπερασματικά θα έλεγα πως η γη θα επανέλθει και μάλιστα πολύ σύντομα. Το κόστος είναι μεγάλο και δε γνωρίζουμε ακόμα πόσο από αυτό θα είναι σε θέση να καλύψει η πολιτεία.
Ένας φίλος αγρότης μου έγραψε «Όλα θα γίνουν! Στο πως θα γίνουν και με ποιες θυσίες είναι το θέμα. Στο κράτος δεν έχω καμμιά ελπίδα...απών θα είναι όπως πάντα και παντού...αλλά δεν ήρθε η ώρα ακόμη γι’ αυτό. Προέχει να ανακουφιστεί ο κόσμος και να μην θρηνήσουμε πολλά θύματα!». Οι αγρότες δεν έχουν εμπιστοσύνη στον κρατικό μηχανισμό γιατί μάλλον δεν έχουν καλές εμπειρίες από αντίστοιχα γεγονότα «Ιανός». Μακάρι αυτή τη φορά το κράτος να τους διαψεύσει και να φανεί ανώτερο των περιστάσεων στα πλαίσια του εφικτού, πάντα.
Περουλάκης Ιωάννης
Γεωπόνος Αγροτικής Οικονομίας - MBA,
Σύμβουλος Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας