Το βράδυ της 6ης Ιουνίου, ανατινάχθηκε ο υδροηλεκτρικός σταθμός Kakhovka στην Ουκρανία. Από ποιους; Αυτό είναι μια ιστορία προς διερεύνηση. Σύμφωνα με πληροφορίες από τις κατοχικές αρχές, 11 από τα 28 ανοίγματα του φράγματος καταστράφηκαν ενώ το πλάτος του ρήγματος είναι περίπου 177 μέτρα.
Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Γενεύης της 12ης Αυγούστου 1949, Άρθρο 56, η καταστροφή υδροηλεκτρικών σταθμών θεωρείται όπλο μαζικής καταστροφής και έγκλημα πολέμου.
Για να γίνει η αποκατάσταση του φράγματος μπορεί να χρειασθούν 3 ή και περισσότερα χρόνια, με δεδομένη τη λήξη των εχθροπραξιών.
Η περιφέρεια της Χερσώνας είναι μια περιοχή με εντατική γεωργία. Αυτό σημαίνει πως οι παραγωγοί εκεί χρησιμοποιούν μεγάλη ποικιλία φυτοφαρμάκων και μάλιστα σε σημαντικές ποσότητες. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην εκκενωθεί έγκαιρα σημαντικό μέρος των αποθεμάτων αυτών των φυτοφαρμάκων. Τα φυτοφάρμακα, τα λιπάσματα, τα προϊόντα πετρελαίου και άλλες επικίνδυνες ουσίες θα εισέλθουν στο νερό, γεγονός που θα οδηγήσει στον θάνατο των υδάτινων βιολογικών πόρων στην περιοχή εκεί και εν μέρει στη Μαύρη Θάλασσα.
Η καταστροφή του υδροηλεκτρικού σταθμού Kakhovka θα έχει σημαντικές αρνητικές συνέπειες και για την αλιεία. Ήδη καταγράφεται ο θάνατος ψαριών, νεαρών και ενηλίκων. Η περίοδος ωοτοκίας μόλις τελείωσε και λόγω της πτώσης της στάθμης του νερού, ο γόνος θα στεγνώσει στις υγρές περιοχές.
Ένα άλλο πρόβλημα θα είναι η είσοδος και ο θάνατος ψαριών του γλυκού νερού και άλλων βιολογικών πόρων, στα αλμυρά νερά της Μαύρης Θάλασσας. Με τη σειρά της, η πανίδα της Μαύρης Θάλασσας μπορεί επίσης να διαταραχθεί από τη μαζική εισροή γλυκού νερού. Συνολικά, σύμφωνα με προκαταρκτικούς υπολογισμούς, οι απώλειες από τον θάνατο όλων των βιολογικών πόρων θα ανέλθουν σε 250 εκατομμύρια δολάρια.
Το μεγαλύτερο αντλιοστάσιο της Ευρώπης βρίσκεται στην Χερσώνα, η οποία έπαιρνε νερό από τη δεξαμενή Kakhovka, και περαιτέρω μέσω του καναλιού Kakhovka και ενός δικτύου μικρότερων καναλιών, παρέχεται νερό για την άρδευση εκατοντάδων χιλιάδων εκταρίων γεωργικής γης στην περιοχή εκεί.
Μια ανθρωπογενής καταστροφή, όπως αυτή του φράγματος θα διακόψει την παροχή νερού σε 31 συστήματα άρδευσης αγρών! Αυτά τα συστήματα παρέχουν άρδευση για 584 χιλιάδες εκτάρια, από τα οποία συγκομίστηκαν περίπου 4 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών και ελαιούχων καλλιεργειών το 2021, αξίας περίπου 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η έκρηξη και η καταστροφή μεγάλου μέρους του φράγματος άφησε στην πραγματικότητα χωρίς νερό το 94% των συστημάτων άρδευσης στη Χερσώνα, το 74% στη Zaporizhzhia και το 30% στις περιοχές του Dnipropetrovsk.
Μετά την καταστροφή του φράγματος τα περισσότερα από αυτά τα συστήματα θα παραμείνουν ανενεργά για αρκετό καιρό, ίσως και χρόνια.
Εάν σταματήσει η άρδευση, η γη θα αρχίσει να υποβαθμίζεται. Ο άνεμος θα παρασύρει το γόνιμο στρώμα του εδάφους και υπό την επίδραση των υψηλών θερμοκρασιών, αυτή η περιοχή θα μετατραπεί σε έρημο με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό για την παραγωγική ικανότητα της περιοχής εκεί αλλά και μέρος της Ευρωπαϊκής παραγωγικής ικανότητας.
Μπορεί να βρισκόμαστε μακριά από αυτή την σημαντική καταστροφή, ωστόσο επειδή τα τρόφιμα «ταξιδεύουν», μεσομακροπρόθεσμα στην Ευρώπη κυρίως, θα δούμε τις συνέπειες όλης αυτής της καταστροφής στην… τσέπη μας κυρίως.
Περουλάκης Ιωάννης
Γεωπόνος Αγροτικής Οικονομίας - MBA,
Σύμβουλος Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας
