Ο Ρόλος της Καινοτομίας στην Αγροτική Οικονομία
19 Ιουλίου 2023
Η αγροτική οικονομία αποτελεί έναν ζωτικό τομέα για την οικονομία και την αειφόρο ανάπτυξη μιας χώρας. Σε μια εποχή που οι προκλήσεις είναι αυξημένες, η καινοτομία αποκτά ζωτική σημασία για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα κάθε επιχείρησης αλλά και του αγροτικού τομέα.
Η καινοτομία αναδεικνύεται ως κρίσιμος παράγοντας για την επίτευξη της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας στον αγροτικό τομέα. Η εισαγωγή νέων τεχνολογιών, η αξιοποίηση των δεδομένων, η ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς και η αποτελεσματική διαχείριση των πόρων, αποτελούν μερικά από τα παραδείγματα της καινοτομίας που μεταμορφώνουν την αγροτική οικονομία.
Οι νέες γεωργικές τεχνολογίες, όπως οι αισθητήρες, οι αυτόματες ποτίστρες, οι ρομποτικές συσκευές, συστήματα αυτόματης καθοδήγησης στον αγρό, ψεκαστικά μεταβλητής δόσης και λιπασματοδιανομείς που συνδέονται με GPS, και άλλα τέτοια μηχανήματα, επιτρέπουν τις ακριβέστερες εφαρμογές στην γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή, την αποτελεσματική διαχείριση του νερού και της ενέργειας, καθώς και τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων.
Η αξιοποίηση των δεδομένων και η εφαρμογή των τεχνολογιών του Διαδικτύου των Πραγμάτων (Internet of Things) επιτρέπουν την παρακολούθηση και την αυτοματοποίηση των γεωργικών διαδικασιών, βοηθώντας τους αγρότες να λαμβάνουν αποφάσεις βασιζόμενες σε ακριβή και πραγματικού χρόνου δεδομένα. Η γεωργία ακριβείας δεν είναι το μέλλον, είναι πλέον το παρόν και πολλές από αυτές τις τεχνολογίες έχουν αρχίσει να τις χρησιμοποιούν και στη χώρα μας οι αγρότες. Το ποσοστό αυτών είναι πολύ χαμηλό, ωστόσο ανεβαίνει σταδιακά.
Εκτός από τη γεωργία, η καινοτομία επηρεάζει επίσης τους υπόλοιπους τομείς της αγροτικής οικονομίας. Στην κτηνοτροφία, οι νέες τεχνολογίες δίνουν τη δυνατότητα για την παρακολούθηση της υγείας και της διατροφής των ζώων, την ακριβή εκτίμηση της παραγωγικότητας και την πρόβλεψη των ασθενειών. Σε πολλές κτηνοτροφικές μονάδες εγκαθίστανται πλέον σύγχρονα ρομποτικά μηχανήματα, γαλακτομετρητές και άλλα μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίες. Στη χώρα μας αυτό συμβαίνει με πολύ μικρούς ρυθμούς, όμως και εδώ υπάρχει μια πρόοδος.
Σήμερα που γράφεται αυτό το άρθρο είναι σε εξέλιξη τα επενδυτικά σχέδια βελτίωσης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) που συγχρηματοδοτούν καινοτόμες επενδύσεις σε γεωργία και κτηνοτροφία, σε ποσοστά μεγαλύτερα από 50% και πάνω, και πραγματικά βλέπουμε πολλούς αγρότες να επιθυμούν να υλοποιήσουν τέτοιες καινοτόμες επενδύσεις .
Επίσης, η καινοτομία στον αγροδιατροφικό τομέα μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων προϊόντων με υψηλή διατροφική αξία. Η παραγωγή προϊόντων βιολογικής γεωργίας και ολοκληρωμένης διαχείρισης μπορεί να γίνει πιο εύκολα σε σχέση με το παρελθόν αφού υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης και καθοδήγησης μέσω τέτοιων καινοτόμων συστημάτων.
Πέραν των τεχνολογιών, η καινοτομία αφορά επίσης την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων και πρακτικών στον αγροτικό τομέα. Η διάθεση προϊόντων μέσω άμεσης πώλησης στους καταναλωτές (direct-to-consumer), η ανάπτυξη αγροτουριστικών δραστηριοτήτων και η προώθηση της τοπικής και βιώσιμης γεωργίας αποτελούν παραδείγματα που αξιοποιούν την καινοτομία για τη διαφοροποίηση και την προσθήκη αξίας στα προϊόντα και τις υπηρεσίες του αγροτικού τομέα.
Συμπερασματικά θα λέγαμε πως η καινοτομία αποτελεί κινητήριο δύναμη για την ανάπτυξη και την αειφορία της αγροτικής οικονομίας. Η εφαρμογή νέων τεχνολογιών, η ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς και η δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων, ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα του γεωργικού και κτηνοτροφικού τομέα ανά τον κόσμο, αλλά και στη χώρα μας. Είναι σημαντικό οι παράγοντες της αγροτικής οικονομίας, όπως οι αγρότες, οι επιχειρηματίες και οι πολιτικοί φορείς, να στηρίξουν και να προωθήσουν την καινοτομία για την αναβάθμιση του τομέα και τη δημιουργία βιώσιμων αγροτικών κοινοτήτων.
Περουλάκης Ιωάννης
Γεωπόνος Αγροτικής Οικονομίας - MBA,
Σύμβουλος Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας