Το κόστος παραγωγής στη γεωργία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που περιλαμβάνουν τον τύπο των προϊόντων που παράγονται,
την επιλεγμένη μέθοδο παραγωγής, τους χρόνους, τους απαιτήσεις ελέγχου ποιότητας και την διαθεσιμότητα εργαλείων και προμηθευτών.
Ωστόσο, ένας πολύς σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει το κόστος παραγωγής, ίσως και ο σημαντικότερος από όλους, είναι οι κλιματικές συνθήκες, αφού οι όλες οι καλλιέργειες εξαρτώνται από το κλίμα για να αναπτυχθούν και πολλές καλλιεργητικές εργασίες επίσης, εξαρτώνται από τις κλιματολογικές συνθήκες (π.χ. πότισμα).
Η διασπορά των αγροτεμαχίων και η μορφολογία αυτών επηρεάζει επίσης το κόστος παραγωγής γεωργικών προϊόντων. Στη χώρα μας ειδικά, όπου ο κλήρος είναι κατακερματισμένος και οι αναδασμοί είναι σπάνιοι, η διασπορά αυτή μπορεί να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κόστους.
Η αγορά γενικότερα είναι, επίσης, σημαντικός παράγοντας κόστους παραγωγής, λέγοντας αγορά εννοούμε τις πωλήσεις, τις τιμές παραγωγής, τις απαιτήσεις προς τα προϊόντα, τη διαθεσιμότητα προμηθευτών και γενικότερα την προσφορά και τη ζήτηση των γεωργικών προϊόντων. Ταυτόχρονα, νομικές απαιτήσεις και οικονομικές συνθήκες, όπως οι παραγωγικές τιμές ή καλλιεργητικοί περιορισμοί, επηρεάζουν το κόστος παραγωγής.
Επιπλέον, οι επενδύσεις σε σύγχρονο εξοπλισμό και τεχνολογία, καθώς και η ανάλυση δεδομένων των καλλιεργειών, επηρεάζουν το κόστος παραγωγής. Η σωστή πληροφόρηση και η αξιοποίηση της τεχνολογίας μπορεί να μας αποτρέψει από αχρείαστες ενέργειες που θα ανέβαζαν το κόστος παραγωγής.
Επίσης, στρατηγικές συνεργασίες με προμηθευτές και συνεργάτες είναι σημαντικές. Για παράδειγμα οι μαζικές αγορές λιπασμάτων ή άλλου είδους εισροών από συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών ή άλλα συνεργατικά σχήματα είναι σίγουρο πως θα γίνουν σε χαμηλότερες τιμές, σε σχέση με τις μεμονωμένες αγορές. Οι τιμές των εισροών αυτών επηρεάζονται σημαντικά δε, από εξωγενής παράγοντες όπως είδαμε να γίνεται τελευταία με τον Ρωσο – Ουκρανικό πόλεμο, ο οποίος εκτόξευσε το 2022 τις τιμές καυσίμων και των λιπασμάτων.
Εκτός των άλλων, η διαχείριση και η ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων είναι σημαντικός παράγοντας κόστους. Είδαμε τα τελευταία χρόνια πως η έλλειψη εργατών γης, έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στην εκτέλεση των καλλιεργητικών εργασιών. Το ανθρώπινο δυναμικό μιας γεωργικής εκμετάλλευσης πρέπει να είναι ικανό αλλά και να αναπτύσσει τις δεξιότητες του για να είναι αποτελεσματικό και τελικά να ρίχνει το κόστος παραγωγής.
Συνολικά, η κατανόηση και η διαχείριση των πολλαπλών παραγόντων που επηρεάζουν το κόστος παραγωγής στη γεωργία είναι σημαντική για την επιτυχία και την αποτελεσματικότητα μιας γεωργικής εκμετάλλευσης - επιχείρησης.
Περουλάκης Ιωάννης
Γεωπόνος Αγροτικής Οικονομίας - MBA,
Σύμβουλος Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας
