Είμαστε σε εποχές δύσκολες που τα πάντα στο «ράφι» των μίνι μάρκετ, σούπερ μάρκετ και λοιπών καταστημάτων λιανικής και χονδρικής ανεβαίνουν με ταχείς ρυθμούς, ειδικά δε τα τρόφιμα που είναι ζωτικής σημασίας για όλους τους καταναλωτές, ειδικότερα των οικονομικά ασθενέστερων.
Στο παρελθόν ακούσαμε από στόματα πολιτικών πως το φαινόμενο θα είναι πρόσκαιρο. Αποδείχθηκε πως μόνο τέτοιο δεν είναι και πως μάλλον έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.
Γιατί όμως;
Για να φτάσει ένα προϊόν στο ράφι του μάρκετ και τελικά στο πιάτο μας, περνά από πολλές φάσεις. Ας αναλύσουμε όσο πιο απλά και σύντομα αυτές τις φάσεις.
ΕΙΣΡΟΕΣ: Καταρχήν ο γεωργός μας πρέπει να επενδύσει για να καλλιεργήσει σωστά το προϊόν του. Για να συμβεί αυτό επιτυχώς πρέπει να πληρώσει τις λεγόμενες εισροές για την εκμετάλλευση του, φάρμακα, σπόρους, λιπάσματα, κλπ. Οι τιμές αυτών σε πολλές περιπτώσεις αυξήθηκαν έως και 350%!
ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Για να καλλιεργήσει ο φίλος γεωργός θα πρέπει να κινήσει τα μηχανήματα του και να ποτίσει τις καλλιέργειες του όπου αυτό απαιτείται. Όλα αυτά μεταφράζονται σε πληρωμές για ενέργεια (πετρέλαιο, ρεύμα, κλπ). Το κόστος ενέργειας, όπως για όλους μας, έτσι και για αυτούς έχει εκτοξευθεί και τα ποσά που πληρώνουν οι φίλοι παραγωγοί δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα. Για παράδειγμα το κόστος ρεύματος σε μία γεώτρηση, με σκοπό την άρδευση καλλιεργειών, που στο παρελθόν ήταν 2000€ με 3000€, το 2022 μπορεί να άγγιξε τα 9.000€ ή και 10.000€! Το ίδιο συνέβη και με τα καύσιμα, όταν ένας γεωργικός ελκυστήρας για να γεμίσει το ντεπόζιτο του πλέον μπορεί να απαιτούνται 400€ με 500€ (ίσως και περισσότερα) και σίγουρα γεμίζει κάμποσες φορές μέχρι να ολοκληρωθούν οι γεωργικές εργασίες.
Επίσης η έλλειψη εργατών γης, είτε αύξησε σημαντικά το κόστος εργασίας, είτε οι ίδιοι οι παραγωγοί άφησαν ασυγκόμιστα αρκετά αγροτεμάχια με αποτέλεσμα να μειωθεί η προσφορά προϊόντων με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό για την αξία τους στο ράφι, αφού θα είναι δυσεύρετα.
ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ: Στην επεξεργασία τροφίμων απαιτείται ενέργεια. Το αυξημένο κόστος ενέργειας αύξησε το κόστος επεξεργασίας – μεταποίησης. Εκτός των άλλων, πολλοί εργάτες παραιτήθηκαν από μονάδες επεξεργασίας τροφίμων για να δουλέψουν στον τουρισμό (κυρίως) με αποτέλεσμα το κόστος εργασίας και στην μεταποίηση να είναι αυξημένο σε σχέση με το παρελθόν.
Φυσικά όλες οι αυξήσεις των γεωργικών προϊόντων δεν άφησαν ανεπηρέαστη την κτηνοτροφία μας γιατί αυτοί οι δύο κλάδοι είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι.
Αυξημένες τιμές γεωργικών προϊόντων (ζωοτροφών για τους κτηνοτρόφους) και κόστος ενέργειας οδηγούν σε αυξήσεις τιμών και στα κτηνοτροφικά προϊόντα με ταυτόχρονη σταδιακή εξόντωση του κλάδου της κτηνοτροφίας η οποία συντελείτε ήδη και στην επαρχία συζητιέται έντονα εδώ και πολύ καιρό.
Όταν σε όλες τις φάσεις της παραγωγής τροφίμων βλέπουμε τα κόστη παραγωγής αυτών να ανεβαίνουν διαρκώς είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς πότε θα σταματήσει η «ανηφόρα» στις τιμές των γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, απεναντίας θα λέγαμε πως μάλλον είμαστε στην αρχή της ανηφόρας προς το παρόν.
Περουλάκης Ιωάννης
Γεωπόνος Αγροτικής Οικονομίας, MBA
Σύμβουλος Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας
*δημοσιεύθηκε στο Insider.gr - 12/10/2022
