Φέτος (2021) είναι μια χρονιά ιδιαίτερων υψηλών τιμών για αρκετά γεωργικά προϊόντα στην Ελλάδα αλλά γενικότερα και για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυξημένα ακαθάριστα έσοδα (τζίρος) καταγράφηκαν σε πολλές γεωργικές εκμεταλλεύσεις σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και στη χώρα μας. Όλο αυτό δημιούργησε μια στιγμιαία ευφορία στις τάξεις των αγροτών. Το ερώτημα είναι αν και κατά πόσο αυτοί οι αυξημένοι τζίροι θα καταλήξουν σε αυξημένη κερδοφορία και εν τέλει σε έσοδα για την ίδια τη γεωργική εκμετάλλευση.
Δείτε στο παρακάτω γράφημα πως αυξήθηκαν οι τιμές των γεωργικών προϊόντων πανευρωπαϊκά το 2021. Την αυξητική αυτή πορεία τιμών συναντήσαμε και εδώ στη χώρα μας σε πολλά είδη πρώτης ανάγκης (και όχι μόνο).
Παρά τους αυξημένους τζίρους, τα στοιχεία που έρχονται από την σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μόνο κερδοφορία δεν προοιωνίζουν. Και αυτό έχει ήδη αρχίσει να φαίνεται στο ταμείο των παραγωγών ειδικότερα με τις αυξήσεις των καυσίμων, αυξήσεις που θα ακολουθήσουν σταδιακά και οι υπόλοιπες εισροές (λιπάσματα, σπόροι, φάρμακα, κλπ). Δε συμβαίνει μόνο στη χώρα μας, συμβαίνει πανευρωπαϊκά.
Το παρακάτω γράφημα επιβεβαιώνει τα παραπάνω:
Με έτος αναφοράς το 2019 παρατηρείται μια πολύ μεγάλη αύξηση στα λιπάσματα, στην ενέργεια και ιδιαίτερα στο κόστος μεταφοράς (κόστος φορτωμένων containers).
Οι δύο πρώτοι παράγοντες επιβαρύνουν ήδη το κόστος παραγωγής των γεωργικών προϊόντων, ενώ αυτή η μεγάλη αύξηση στις μεταφορές θα επιβαρύνει επιπλέον τα κόστη αγορών των εισροών μεσοβραχυπρόθεσμα. Αρκεί να σκεφτεί κανείς πως σχεδόν ότι χρησιμοποιείται στη γεωργική παραγωγή ως εισροή και έρχεται από το εξωτερικό, μεταφέρεται μέσα σε containers και όσο μειώνονται τα αποθέματα εισροών στις αποθήκες τόσο θα ανεβαίνουν οι τιμές αυτών, λόγω της πρόσθετης επιβάρυνσης τους από τα κόστη μεταφοράς.
Με απλά λόγια μπαίνουμε σε μια περίοδο δύσκολη που θα «χτυπήσει» κυρίως τους παραγωγούς γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων αλλά και τους καταναλωτές τελικών προϊόντων (καλάθι νοικοκυράς) αφού αυτομάτως το υψηλό κόστος παραγωγής θα μεταφερθεί και στο… πιάτο μας. Είναι μια κατάσταση που δύσκολα θα εκτονωθεί μέσα στο 2022, ίσως και το 2023.
Οι λιγότερος ίσως «χτυπημένοι» από όλη αυτή την κρίση που θα δούμε να εξελίσσεται τα επόμενα ένα με δύο χρόνια θα είναι οι εμπορικές επιχειρήσεις αφού απλώς θα προσαρμόσουν τη κερδοφορία τους σε άλλα επίπεδα τιμών και ειδικότερα οι επιχειρήσεις που εμπορεύονται τρόφιμα πρώτης ανάγκης (σιτάρι, κριθάρι, κλπ), των οποίων η ζήτηση δύσκολα μεταβάλλεται σε καιρούς κρίσης. Το ίδιο δεν θα δούμε να συμβαίνει σε τρόφιμα «πολυτελείας», όπως είναι το κρέας, του οποίου η ζήτηση θα μειωθεί ή θα δούμε την ποιότητα των προϊόντων αυτών να υποβαθμίζεται ώστε να παραμείνουν οι τιμές τους σε χαμηλά επίπεδα και να καλύψουν την όποια ζήτηση.
Αν δε όλα τα παραπάνω συνδυαστούν και με τις πληθωριστικές τάσεις που έχουν κάνει την εμφάνιση τους παγκοσμίως, τότε καταλαβαίνει κανείς ότι μπαίνουμε σε μια δίνη αύξησης τιμών που μόνο παροδική δε θα είναι όπως θέλουν να πιστεύουν πολλοί.
Περουλάκης Ιωάννης
Γεωπόνος Αγροτικής Οικονομίας, MBA
Σύμβουλος Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας
