Στη χώρα μας συνηθίζουμε να μιλάμε για ένα πρόβλημα, όταν αυτό πλέον είναι σε εξέλιξη. Δεν προλαμβάνουμε σχεδόν ποτέ, τρέχουμε μόνο να θεραπεύσουμε ότι προκύπτει.
Κάπως έτσι φτάσαμε εδώ που η κλιματική αλλαγή δείχνει πλέον τα “δόντια” της. Παρατεταμένες ανομβρίες, παρατεταμένοι καύσωνες, παγετοί, μεγάλες διακυμάνσεις θερμοκρασιών, πλημμύρες, τυφώνες, τοπικοί ανεμοστρόβιλοι και άλλα παρόμοια φαινόμενα έχουν κάνει την εμφάνιση τους τα τελευταία χρόνια. Όλα τα παραπάνω προκαλούν καταστροφές σε καλλιέργειες αλλά και ανεβάζουν κατακόρυφα το κόστος παραγωγής για τον αγρότη και τον κτηνοτρόφο. Κόστη που έχουν αρχίσει σταδιακά να φαίνονται και στον τελικό καταναλωτή με τις αυξήσεις τιμών πολλών προϊόντων - ειδών πρώτης ανάγκης.
Η κλιματική αλλαγή μετατρέπεται σταδιακά σε κλιματική κρίση και το μόνο σίγουρο είναι πως ο ΕΛΓΑ δε θα μπορεί να καλύψει πλέον όλες αυτές τις καταστροφές αφού σε πολλές καλλιέργειες θα παρουσιαστούν προβλήματα τα οποία θα επαναλαμβάνονται ετησίως. Οι παραγωγοί που ασχολούνται με αυτές ή θα πρέπει να τις εγκαταλείψουν ή θα πρέπει να δοθεί κάποια λύση συνολικότερα, έτσι ώστε να μπορέσουν αυτοί να συνεχίσουν να καλλιεργούν. Για παράδειγμα η ανομβρία που σιγά σιγά εμφανίζεται, και φαίνεται πως ήρθε για να μείνει τελικά και στη Θεσσαλία, μας έχει δείξει, αλλά και μας δείχνει τώρα περισσότερο από ποτέ, ότι οι επενδύσεις εξοικονόμησης ύδατος είναι επιβεβλημένες, διαφορετικά θα συνεχίσουμε να βλέπουμε την εγκατάλειψη ποτιστικών καλλιεργειών λόγω έλλειψης νερού ή και αυξημένου κόστους παραγωγής. Καλές είναι και οι επενδύσεις σε μηχανήματα, όμως χωρίς νερό, δεν υπάρχει λόγος ύπαρξης τούς στη γεωργία. Αντίστοιχες επενδύσεις πρέπει να γίνουν και σε μέσα προστασίας από παγετούς και καύσωνες. Προϊόντα όπως τα σταφύλια, τα ροδάκινα, βερίκοκα, φασόλια, τα αμύγδαλα και άλλα χτυπήθηκαν έντονα φέτος από του καύσωνες και τους παγετούς. Δεν είναι δυνατόν το κράτος να αποζημιώνει εσαεί… το “προλαμβάνειν κάλλιον του θεραπεύειν…”.
Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά συμπεράσματα, η κλιματική αλλαγή δε θα πλήξει μόνο την ελληνική γεωργία αλλά την Ευρωπαϊκή γεωργία συνολικότερα. Μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος έχουν προβλεφθεί στην ΚΑΠ που έρχεται από το 2023 και μετά, ωστόσο είναι αδύνατον να διορθωθεί η καταστροφή που έχει προκληθεί εντός των επόμενων ετών (ίσως και δεκαετιών), ότι και να γίνει. Καλό λοιπόν είναι να είμαστε όσο πιο προετοιμασμένοι και προστατευμένοι γίνεται, γιατί διαφορετικά οι αγρότες θα πρέπει να ψάξουν αλλού δουλειά… και εμείς οι υπόλοιποι που ζούμε σε μεγαλύτερα ή μικρότερα αστικά κέντρα, σύντομα θα πούμε το “ψωμί… ψωμάκι” όπως λέει και ο λαός, λόγω της πολύ υψηλής τιμής των γεωργικών προϊόντων.
Σε άρθρο της εφημερίδας καθημερινής αναφέρεται: “στη τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος που δημοσιεύτηκε το 2019 (άρα δεν περιλαμβάνει τα δραματικά γεγονότα του φετινού καλοκαιριού) προβλέπει ότι εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής θα μειωθεί η απόδοση των καλλιεργειών σε πολλά μέρη της νότιας Ευρώπης, ενώ θα βελτιώσει τις συνθήκες για τη γεωργία στις βόρειες περιοχές, υπό προϋποθέσεις. Αν και οι βόρειες χώρες αναμένεται να έχουν μεγαλύτερη καλλιεργητική περίοδο και ηπιότερες καιρικές συνθήκες στο μέλλον, ο αριθμός των ακραίων καιρικών φαινομένων αναμένεται να αυξάνεται διαρκώς, με αποτέλεσμα η αρνητική επίδραση των φαινομένων αυτών στην ευρωπαϊκή γεωργία να αυξηθεί. Αυτό θα οδηγήσει σε μεγαλύτερες καταστροφές στη φυτική αλλά και τη ζωική παραγωγή. Η μείωση της φυτικής παραγωγής θα φέρει και προβλήματα στην παραγωγή ζωοτροφών, επιδεινώνοντας την κατάσταση. Στην ίδια έκθεση επισημαίνεται ότι η αγροτική παραγωγή είναι από τη μια πλευρά εξαιρετικά ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή και από την άλλη είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνη γι’ αυτήν. Η αγροτική παραγωγή στην Ε.Ε. είναι υπεύθυνη για το 10% των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και για να μειωθεί αυτό το ποσοστό απαιτείται αλλαγή του μοντέλου παραγωγής όσον αφορά τη χρήση λιπασμάτων, τη διαχείριση περιττωμάτων και τον τρόπο εκτροφής των ζώων.”
Με απλά λόγια ήρθαν και έρχονται ακόμα μεγαλύτερες αλλαγές στο κλίμα τα αμέσως επόμενα (και όχι σε 20 ή 30 χρόνια όπως συνηθίζουν να λένε οι επιστήμονες) και αν δεν προετοιμαστούμε ή προσαρμοστούμε θα καταστραφούμε…
Περουλάκης Γιάννης
Σύμβουλος Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας, ΜΒΑ
