Ο χρόνος περνάει και η απορροφητικότητα κοινοτικών πόρων μέσω των εγκεκριμένων σχεδίων βελτίωσης φαίνεται πως είναι χαμηλή ή τουλάχιστον δεν είναι σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Το 2021 υπάρχει η ευκαιρία να απορροφηθούν επιπλέον πόροι για μέτρα του ΥΠΑΑΤ, ωστόσο αυτοί δεν είναι και ανεξάντλητοι. Και κάπου εδώ έρχεται η συζήτηση για τα σχέδια βελτίωσης και τις επενδύσεις στον αγροτικό τομέα.
Ο πόροι φυσικά δεν είναι ανεξάντλητοι και οι επιλογές για το ΥΠΑΑΤ είναι τρεις θα έλεγα:
1η επιλογή
Να εγκριθούν όλοι οι επιλαχόντες της τελευταίας προκήρυξης για το υπομέτρο 4.1.1 (σχέδια βελτίωσης). Είναι μια απόφαση που θα κοστίσει περίπου μισό δισεκατομμύριο ευρώ αλλά στην πραγματικότητα θα χρειαστούν λιγότεροι πόροι μιας και πολλά από τα σχέδια αυτά δε θα υλοποιηθούν πλήρως ή δε θα υλοποιηθούν καθόλου.
Αν συμβεί αυτό, εκτός των άλλων, πολλοί από αυτούς που έχουν εγκριθεί σήμερα θα μπορέσουν να υλοποιήσουν πιο «ευέλικτα» τα επενδυτικά σχέδια βελτίωσης τους, αφού θα μπορέσουν να τροποποιήσουν τα σχέδια τους αφαιρώντας ή αντικαθιστώντας επενδύσεις που βαθμολογούνται και με τα σημερινά δεδομένα πρέπει υποχρεωτικά να γίνουν.
Με απλά λόγια στην περίπτωση αυτή θα υπάρξει μια σχετική επιτάχυνση απορρόφηση κοινοτικών πόρων.
2η επιλογή
Νέα προκήρυξη τον Σεπτέμβριο με δέσμευση προς διάθεση κονδυλίων στους εγκριθέντες των επόμενων επενδυτικών σχεδίων βελτίωσης. Φημολογείται δε, ότι το ανώτατο όριο επενδύσεων σε ενδεχόμενη νέα προκήρυξη θα διαφοροποιείται από αυτό της τελευταίας και θα είναι πιο χαμηλό ώστε να υπάρξουν και περισσότερες εγκρίσεις.
Αν υποθέσουμε ότι αυτή η προκήρυξη «τρέξει» τον Σεπτέμβριο και με δεδομένο το ενδιαφέρον όλων των αγροτών που θα θέλουν να υποβάλλουν φάκελο για μικρές ή μεγαλύτερες επενδύσεις και σύμφωνα πάντα με την εμπειρία όλων των προηγούμενων αντίστοιχων προκηρύξεων καταλαβαίνει κανείς πως μόνο η υποβολή φακέλων θα κρατήσει 3 ή 4 μήνες. Αν τώρα συνυπολογίσουμε ότι το προσωπικό των ΔΑΟΚ είναι αποδυναμωμένο, η αξιολόγηση όλων αυτών των αιτήσεων θα κρατήσει τουλάχιστον 4 με 6 μήνες ενώ μετά την αξιολόγηση θα ακολουθήσει περίοδος ενστάσεων και αξιολόγηση αυτών, οπότε τελικές εγκρίσεις θα υπάρξουν στην καλύτερη των περιπτώσεων μετά το καλοκαίρι το 2022 ίσως και τέλη του 2022. Στην περίπτωση αυτή μιλάμε για έναρξη υλοποίησης σχεδίων το 2023 και ολοκλήρωση το 2024, 2025 ή και 2026.
Αυτή η επιλογή θα δώσει δικαίωμα αίτησης σε πολλούς αγρότες και κτηνοτρόφους που θα θελήσουν να επενδύσουν, ωστόσο η απορρόφηση κονδυλίων δε θα είναι τόσο γρήγορη όσο θα θέλαμε, ειδικά αυτή την εποχή που την υγειονομική κρίση μάλλον θα διαδεχθεί η οικονομική κρίση.
3η επιλογή
Η τρίτη επιλογή είναι να γίνει μια μίξη των παραπάνω επιλογών, δηλαδή να διατεθούν κάποιοι πόροι για να εγκριθούν κάποιοι λίγοι επιλαχόντες και ταυτόχρονα να έχουμε νέα προκήρυξη από Σεπτέμβριο με περιορισμένους πόρους για αυτήν, άρα και μικρά ποσοστά εγκρίσεων φακέλων με ότι συνεπάγεται όλο αυτό.
Περουλάκης Γιάννης
Σύμβουλος Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας, ΜΒΑ
