Skip to main content

Για πόσο ακόμα θα ανεβαίνουν οι τιμές των προϊόντων;

09 Οκτωβρίου 2021

Τι προκάλεσε την έκρηξη του πληθωρισμού;

Χτυπημένη από τον COVID-19, η παγκόσμια οικονομία και κατά συνέπεια και η Ελληνική Οικονομία ήρθε η κατάρρευση την άνοιξη του 2020 καθώς τέθηκαν σε ισχύ τα lockdown, οι επιχειρήσεις έκλεισαν,

περιορίστηκε το ωράριο των καταστημάτων, ενώ οι καταναλωτές αναγκάστηκαν να μείνουν σπίτι ως επακόλουθο των προληπτικών μέτρων υγείας. Οι θέσεις εργασίας μειώθηκαν παγκοσμίως με ρυθμούς απίστευτους, ενώ ταυτόχρονα υποχώρησε και η οικονομική παραγωγή με πολύ μεγάλους ρυθμούς.


Όλοι οι παραγωγικοί φορείς, επιχειρήσεις μικρές και μεγάλες προετοιμάστηκαν και συνεχίζουν να οργανώνονται με σκοπό να αποφύγουν τα χειρότερα. Οι εταιρείες μείωσαν τις επενδύσεις. Ενώ η ανανέωση αποθεμάτων σε πολλούς τομείς της οικονομίας αναβλήθηκε.

Ωστόσο, αντί να βυθιστεί η οικονομία σε μια παρατεταμένη ύφεση, αυτή πραγματοποίησε μια απροσδόκητα δυνατή ανάκαμψη, που τροφοδοτήθηκε από τεράστιες κρατικές δαπάνες και μια σειρά από κινήσεις έκτακτης ανάγκης από όλα τα ανεπτυγμένα κράτη παγκοσμίως.

Έπειτα, κυκλοφόρησαν τα εμβόλια. Από την άνοιξη του 2021 που η κυκλοφορία των εμβολίων αυξήθηκε κατακόρυφα, έφερε ελπίδα στους καταναλωτές με αποτέλεσμα να τους ενθαρρύνει να επιστρέψουν στα εστιατόρια, τα μπαρ και τα καταστήματα.

Ξαφνικά, οι επιχειρήσεις έπρεπε να αγωνιστούν για να καλύψουν τη ζήτηση. Δεν μπορούσαν να προσλάβουν αρκετά γρήγορα προσωπικό για να κλείσουν θέσεις εργασίας ή να αγοράσουν αρκετές προμήθειες για να καλύψουν τις παραγγελίες πελατών. Καθώς οι επιχειρήσεις αγωνίζοντας να καλύψουν θέσεις εργασίας και αποθέματα, τα λιμάνια και τα ναυπηγεία εμπορευμάτων δεν μπορούσαν να διαχειριστούν την κίνηση. Οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού έπαθαν black out… αδυνατούσαν και όπως φαίνεται αδυνατούν ακόμα να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση. Έτσι είχαμε αυξημένη ζήτηση προϊόντων ενώ ταυτόχρονα η προσφορά αδυνατούσε να καλύψει τις ανάγκες αυτές.

Όλα τα παραπάνω προκάλεσαν αυξήσεις στα κόστη παραγωγής, μεταφοράς, κλπ. Τελικά οι εταιρείες μη μπορώντας να απορροφήσουν όλα τα παραπάνω κόστη, τα μετέφεραν αυτά με τη μορφή υψηλότερων τιμών στους καταναλωτές, πολλοί από τους οποίους είχαν καταφέρει να αποταμιεύσουν χρήματα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αφού οι κυβερνητικές δαπάνες – συμπεριλαμβανομένων των πακέτων ανακούφισης από τον κορονοϊό υπερτόνωσαν την οικονομία. Άλλωστε, αυτό φαίνεται και από τις αυξήσεις των ταμειακών αποθεμάτων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Στις ΗΠΑ δε, τα πακέτα ανακούφισης ήταν ακόμα υψηλότερα και για αυτό βλέπουμε και μεγαλύτερες πληθωριστικές πιέσεις. Δεν είναι τυχαίο πως σε δήλωσή του ο Μπάιντεν αναγνώρισε ότι «ο πληθωρισμός βλάπτει το χαρτζιλίκι των Αμερικανών και η αντιστροφή αυτής της τάσης είναι κορυφαία προτεραιότητα για μένα».

Πόσο θα κρατήσει η αυξητική αυτή τάση;

Ο πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή πιθανότατα θα διαρκέσει όσο οι εταιρείες αγωνίζονται να συμβαδίσουν με την τεράστια ζήτηση των καταναλωτών για αγαθά και υπηρεσίες. Ωστόσο, παρά την συνέχεια της ζωής μας με τον κορωνοϊό ανάμεσα μας, τα σημεία συμφόρησης της εφοδιαστικής αλυσίδας δεν δείχνουν σημάδια εκκαθάρισης και εξομάλυνσης της όλης κατάστασης.

Το φαινόμενο αυτό φαίνεται πως θα διαρκέσει τουλάχιστον ένα χρόνο ακόμα, μέχρι τελικά να έρθει μια κάποια ισορροπία. Αντί να κάνουμε προβλέψεις για βραχυπρόθεσμο φαινόμενο θα πρέπει να είμαστε πολύ συγκρατημένοι όταν μιλάμε για τη διάρκεια της κατάστασης αυξημένου πληθωρισμού. Ο ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού θα μειωθεί σε σχέση με το ρυθμό του τρέχοντος έτους, αλλά θα εξακολουθεί να είναι πολύ, πολύ υψηλός σε σύγκριση με τα ιστορικά πρότυπα που έχουμε συνηθίσει.

Παρακάτω δείτε ένα γράφημα πρόβλεψης τάσης του πληθωρισμού για τη το χώρα μας, για τα έτη 2022 και 2023 από τα μέχρι σήμερα δεδομένα:

Από το παραπάνω γράφημα βλέπουμε πως τουλάχιστον μέχρι και τα μέσα του 2022 θα έχουμε αυξητικές πληθωριστικές τάσεις, έστω και με χαμηλότερους ρυθμούς, σε σχέση με τη μέχρι σήμερα πορεία αυτού, και από τα μέσα του 2022 και μετά θα αρχίσουμε να βλέπουμε πτώση του πληθωρισμού. Όπως και να έχει πάντως οι τιμή του πληθωρισμού στη χώρα μας και το 2023 θα είναι υψηλότερη σε σχέση με την τιμή αυτού, σε εποχές προ κορωνοϊού.

Αλήθεια πως πρέπει να αντιδράσει η πολιτεία;

Οι κυβερνήσεις προσπαθούν να διατηρήσουν τον πληθωρισμό σε χαμηλά επίπεδα και να είναι σε διαρκή επαγρύπνηση για τον έλεγχο τιμών των προϊόντων και ιδιαιτέρως των αγαθών πρώτης ανάγκης.

Πρέπει να σταματήσουν να μας λένε ότι ο πληθωρισμός είναι παροδικός, να αρχίσουν να ανησυχούν περισσότερο για τον πληθωρισμό, ώστε να ενεργούν με τρόπο ανάλογο. Το φαινόμενο είναι σε εξέλιξη και έχει ήδη φτωχοποιήσει και τους πολίτες της χώρας μας.

Σε πολλά προϊόντα που βρίσκονται στο ράφι μπορεί κανείς να διαπιστώσει τις αυξήσεις των αγαθών πρώτης ανάγκης, αυξήσεις που μεταφράζονται σε μειώσεις στην αγοραστική δύναμη κάθε νοικοκυριού.

Το Νοέμβριο του 2020 με δημοσίευση άρθρου μου στο Larissapress είχα κάνει αντίστοιχη πρόβλεψη για τον «ερχομό» του πληθωρισμού:

https://www.larissapress.gr/2020/11/27/plithorismos-kai-afxisi-timon-stin-after-covid-19-epochi/

Ο πληθωρισμός επίσης, φαίνεται πως επηρέασε έντονα και συνεχίζει να επηρεάζει και τις τιμές των γεωργικών εισροών και τελικά των προϊόντων στο πιάτο του καταναλωτή.

(Διαβάστε εδώ: https://www.larissapress.gr/2021/11/07/kratitheite-erchetai-peina/)

 

Ιωάννης Περουλάκης είναι Γεωπόνος Αγροτικής Οικονομίας,

MBA, Σύμβουλος Επιχειρήσεων Τροφίμων και Γεωργίας


Τελευταία άρθρα