Οικολογικά Σχήματα - Συνεχίζουν να «Πονάνε»
Βρισκόμαστε στο Σεπτέμβριο πλέον και η εφαρμογή του ΟΣΔΕ δεν είναι ακόμα έτοιμη, δεν είναι σε πλήρη λειτουργία όπως όλοι συμφωνούν. Τα προβλήματα παραμένουν μεγάλα και η ανησυχία των αγροτών για μη ορθές πληρωμές, όλο και μεγαλώνει.
Από την άλλη ο νέος ΥΠΑΑΤ, κύριος Αυγενάκης, «οργώνει» την Ελλάδα, κάνει συναντήσεις με αγροτικούς φορείς και απασχολούμενους στο γεωργικό τομέα και σίγουρα έχει ενημερωθεί για προβλήματα του ΟΣΔΕ και τη μη ετοιμότητα στο σχετικό θέμα.
Αυτό που σίγουρα φαίνεται είναι πως γίνεται αγώνας δρόμου για να πληρωθεί η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης μέχρι τέλη Οκτωβρίου ως είθισται. Οι παραγωγοί ακόμα και σήμερα που γράφεται αυτό το άρθρο έχουν εκκρεμότητες, ωστόσο φαίνεται πως η πρώτη αυτή πληρωμή θα γίνει, έστω και με μικρές καθυστερήσεις και προβλήματα. Μένει να το δούμε στο τέλος του επόμενου μήνα να γίνεται πράξη.
Από την άλλη τα Οικολογικά σχήματα, η εφαρμογή των οποίων ξεκίνησε από 1/1/2023 φαίνεται να προβληματίζουν έντονα. Δεν είναι λίγες οι φωνές που ακούγονται σήμερα και αναφέρουν ότι ο σχεδιασμός που έγινε είναι ανεπαρκής, με οικολογικά σχήματα μη εφαρμόσιμα και όσα είναι τελικά εφαρμόσιμα θα έχουν μεγάλο κόστος εφαρμογής με ότι αυτό συνεπάγεται για τον τελικό αποδέκτη των ενισχύσεων αυτών που δεν είναι άλλος από τον αγρότη και τον κτηνοτρόφο (ειδικά για τους κτηνοτρόφους δεν υπάρχει καμιά διαθέσιμη επιλογή, πλην της βιολογικής κτηνοτροφίας και αυτό γιατί οι συντριπτική πλειοψηφία δεν έχει σταθερό βοσκότοπο... αλλά αυτό είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση).
Ας διευκρινίσουμε μερικά πράγματα που ακούγονται καθημερινά στα καφενεία... διαδικτυακά (Social Media) και μη:
1. Για να μεταφέρει η χώρα μας, το σύνολο των χρημάτων που θα περισσέψουν από τη μη εφαρμογή των οικολογικών σχημάτων στη βασική ενίσχυση (όπως έχει δικαίωμα να κάνει τα πρώτα δύο έτη) έπρεπε να είχε κάνει ενέργειες μέχρι και την άνοιξη 2022. Τις έκανε; Μάλλον όχι... Οπότε μπορεί να μεταφέρει μόνο το 25% από αυτά που δε θα εκμεταλλευτούμε, τα υπόλοιπα ΕΠΙΣΤΡΈΦΟΝΤΑΙ άμεσα. Αυτό θα συμβεί για το 2023 αν δεν εκμεταλλευτούμε τα 1,9 δις που έχουμε δυνατότητα να απορροφήσουμε. Και εδώ μιλάμε για δεκάδες εκατομμύρια που θα λείψουν από τον αγροτικό κόσμο και την αγροτική παραγωγή.
2. Η κυβέρνηση που είναι στην εξουσία κατάρτισε το εθνικό στρατηγικό σχέδιο με πανεπιστημιακούς στην πλειοψηφία τους και καλείται να το τρέξει με οποιοδήποτε τρόπο. Αν θα τα καταφέρει στο τέλος, είναι θέμα ακόμα που εξετάζεται και προσωπικά εύχομαι να τα καταφέρει γιατί διαφορετικά θα χαθούν πολλά χρήματα όπως γράψαμε παραπάνω.
3. Πολύ μεγάλη κουβέντα γίνεται για το οικολογικό σχήμα των βιολογικών και πως θα πληρωθεί αυτό. Οι ενισχύσεις στο οικολογικό σχήμα των βιολογικών λειτουργούν όπως οι συνδεδεμένες ενισχύσεις (το ίδιο ισχύει στα περισσότερα οικολογικά σχήματα, αν όχι σε όλα!). Όσο περισσότερα στρέμματα ενταχθούν στο σχετικό οικολογικό σχήμα τόσο λιγότερα χρήματα ανά στρέμμα θα πληρωθούν. Άγνωστο αν θα μπορέσουμε να μεταφέρουμε χρήματα από άλλα οικολογικά στα βιολογικά.
4. Το ΥΠΑΑΤ αποφάσισε φέτος να μεταφράσει τη "διατήρηση" στα βιολογικά, που αναφέρεται στο εθνικό στρατηγικό σχέδιο, έτσι ώστε να καλύπτεται η πληρωμή, με μια σύμβαση φορέα πιστοποίησης και ένα πιστοποιητικό ελέγχου εκμετάλλευσης που εκδίδεται απευθείας από το πρώτο έτος και έτσι έχει δημιουργηθεί πίεση στους φορείς πιστοποίησης κυρίως και πολύ μεγάλη ζήτηση από μεγάλη μερίδα των αγροτών για ένταξη τους στα βιολογικά. Το τι θα πληρωθούν στο τέλος βέβαια, αυτό εξετάζεται και όπως αναφέραμε παραπάνω έχει να κάνει με τη συνολική ζήτηση για το εν λόγω σχήμα και τις καλλιέργειες που επιλέγονται για ένταξη.
5. Πολλά από τα οικολογικά σχήματα είναι ακόμα μη εφαρμόσιμα! Μη εφαρμόσιμα γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία έκδοσης αποφάσεων από το ΥΠΑΑΤ και τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ενώ για πολλά από αυτά δεν υπάρχουν διαθέσιμες πλατφόρμες για να τα υποστηρίξουν, όπως αυτό προβλέπεται από το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο.
Ο παραγωγός καλείται να επιλέξει τα οικολογικά σχήματα που τον συμφέρουν...
Το μεγάλο ερώτημα είναι ποια από αυτά είναι εφαρμόσιμα σήμερα που μιλάμε και αν οι αποφάσεις και τα συστήματα θα είναι έτοιμα εγκαίρως όχι μόνο για την πληρωμή 2023... Αλλά και 2024!
Κατά τα άλλα το ΟΣΔΕ κλείνει 11 Σεπτεμβρίου, εκτός και αν πάρει την παράταση που φημολογείται μέχρι και τα τέλη Σεπτεμβρίου γιατί όντως το έργο ακόμα είναι σε χαμηλά ποσοστά ολοκλήρωσης. Να σημειωθεί εδώ ότι μέχρι και το 2022 το σχετικό έργο είχε ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Ιουλίου για να γίνουν οι πληρωμές τον Οκτώβριο. Σήμερα που γράφεται αυτό το άρθρο δεν έχουμε ακόμα το σύστημα υποβολής του ΟΣΔΕ, 100% ενεργό και πλήρες...